Ulusal Yapay Zeka Girişiminin temel amaçlarından biri, kamu ve özel sektörde güvenilir yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesi ve kullanımında öncülük etmektir.
Güvenilir olmak için, AI teknolojileri doğruluk, açıklanabilirlik ve yorumlanabilirlik, gizlilik, güvenilirlik, sağlamlık, güvenlik ve saldırılara karşı dayanıklılık gibi özellikleri uygun şekilde yansıtmalı ve önyargının azaltılmasını sağlamalıdır. Adalet ve şeffaflık gibi faktörler, özellikle dağıtım veya kullanım sırasında dikkate alınmalıdır. Ek olarak, iş gücü üzerindeki etkileri gibi yapay zekanın toplum üzerindeki daha geniş etkileri de dikkate alınmalıdır. Yapay zekayı etik, önyargıyı azaltan, adaleti teşvik eden ve mahremiyeti koruyan şekillerde geliştirmek ve kullanmak, toplum üzerinde olumlu bir etki yaratmak için esastır.
Güvenilir yapay zekayı ilerletmek, temel teknik zorlukları ele alan Ar-Ge yatırımları, yapay zeka güvenilirliğini ölçmek ve değerlendirmek için ölçümler, standartlar ve değerlendirme araçları geliştirme, yapay zeka teknik standartlarının geliştirilmesine katılım, kamu ve özel sektör ve geleceğin işleri için çeşitli ve kapsayıcı bir işgücü hazırlamak, yapay zekanın iş dünyasında kullanımına yönelik yönetişim yaklaşımları dahil olmak üzere çok yönlü bir yaklaşım gerektirmektedir.
Yapay Zeka (AI) destekli sistemler, pandemi gibi olağanüstü durumlarda hızlı ve güvenilir şekilde paylaşılan veri kümeleri, araç ve kaynaklara daha çok ihtiyaç duymaktadır. Gizlilikten ödün vermeden araştırma yapmaya olanak tanıyan Yapay Zeka (AI) destekli izleme araçları geliştirilmeli ve bunlardan yararlanılmalıdır. Bu nedenle, potansiyel araştırma ve geliştirme çalışmalarını etkin kılmak için çok disiplinli ve açık bilime dayalı uluslararası işbirliği önemli bir ihtiyaçtır.
Yapay Zeka (AI), küresel çapta değerlendirildiğinde cevaplarını aradığımız yeni politik zorlukları beraberinde getirmiştir. Özellikle mevcut uluslararası standart kuruluşları tarafından geliştirilen standartlar, yapay zeka gelişiminin küresel yönetimini destekleyebilir. Uluslararası standart kuruluşları, bir dizi sosyo-teknik konuyu yönetme konusunda bir geçmişe sahiptir: siber güvenlik uygulamalarını yaklaşık 160 ülkeye yaydılar, dünyanın dört bir yanındaki firmaların çevresel sürdürülebilirliklerini iyileştirmek için önemli maliyetlere maruz kaldıklarını gördüler ve güvenlik geliştirdiler. Otonom araçlar ve nükleer enerji de dahil olmak üzere çok sayıda endüstride kullanılan standartlar. Bu organlar, uzmanlar üzerinde fikir birliğine varmak ve ardından standartları dünya çapında ilan etmek için kurumsal kapasiteye sahiptir. Diğer mevcut kurumlar daha sonra bu sözde gönüllü standartları hem fiili hem de hukuki yöntemlerle uygulayabilir.
AI standartları çalışmaları, önde gelen iki standart kuruluşu olan ISO ve IEEE’de devam etmektedir. Ancak bu süregelen standart getirme çabaları, öncelikle, sırasıyla piyasa verimliliğini artırmak ve etik kaygıları gidermeye odaklanır. Bu standartların, sorumlu bir dağıtım kültürü ve temel araştırmalarda güvenlik spesifikasyonlarının kullanımı gibi daha ileri politika hedeflerini ele almama riski devam etmektedir. Ayrıca, bu tür politika hedefleriyle ilgili endişeleri paylaşan önde gelen AI araştırma kuruluşları, devam eden standardizasyon çabalarından bariz bir şekilde yoksundur.
Standartlar, tüm AI politika hedeflerine ulaşamayacak, ancak ulusal kuralların yetersiz kalabileceği etkili küresel çözümlere giden bir yol olacaktırl. Standartlar, örneğin açıklanabilirlik, sağlamlık ve arızaya karşı güvenli tasarım için ürün spesifikasyonları aracılığıyla belirli AI sistemlerinin geliştirilmesini ve dağıtımını etkileyebilir. Ayrıca süreç spesifikasyonları aracılığıyla yapay zekanın araştırıldığı, geliştirildiği ve konuşlandırıldığı daha geniş bağlamı da etkileyebilirler. Uluslararası standartların oluşturulması, yaygınlaştırılması ve uygulanması, katılımcı araştırmacılar, laboratuvarlar ve devletler arasında güven oluşturabilir. Standartlar, daha önce siber güvenlik, çevresel sürdürülebilirlik ve kalite yönetiminde tanık olunan en iyi uygulamaları küresel olarak yaymaya hizmet edebilir. Mevcut uluslararası anlaşmalar, ulusal yetkiler, devlet satın alma gereklilikleri, piyasa teşvikleri ve küresel uyum baskıları, standartlar oluşturulduktan sonra yayılmasına katkıda bulunabilir. Ancak standartların sınırları vardır: mevcut piyasa güçleri, temel araştırmaları ve diğer işlemlerden uzak sistem ve uygulamaları yöneten standartların benimsenmesini teşvik etmek için yetersizdir. Bu tür standartları uygulamada elde etmek için yapay zeka topluluğu ve dış paydaşlar arasında ortak çabalara ihtiyaç duyulacaktır.
Yapay Zeka (AI) teknolojilerinin kullanımı hem özel sektörde hem de kamuda yüksek katma değerli ürün ve hizmetler oluşturulması açısından önem taşımaktadır. Bu potansiyelden faydalanılması ilgili aktörlerin teknolojik altyapı ile çalışanlarına yatırım yapmasını, iş süreçleri ve karar mekanizmalarını veri odaklı bir yaklaşımla iyileştirmesini gerektirmektedir.
2019 yılında yayımlanan 48 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile CBDDO bünyesinde “Büyük Veri ve Yapay Zekâ Uygulamaları Dairesi Başkanlığı” kurulmuştur. Söz konusu Daire Başkanlığı, ülkemizde “Kamuda öncelikli proje alanlarında yapay zekâ uygulamalarına öncülük etmek ve koordinasyonu sağlamak” temel göreviyle, Yapay Zeka (AI) teknoloji alanı özelinde kurulan ilk idari birim olup bu daire tarafından da, başta kamu kurum ve kuruluşlarının idari ve teknik koordinasyonu olmak üzere Yapay Zeka (AI) alanındaki ülkemizde kapasite gelişime yönelik üniversite, özel sektör ve STK’lar ile işbirliklerini geliştirmesi ve Yapay Zeka (AI) ekosisteminin gelişimine destek olması hedeflenmektedir.
Halka daha etkin bir şekilde hizmetler sunmak ve halkın bu teknolojiye olan güvenini artırmak için güvenilir yapay zeka kullanımını teşvik eden yönergeler oluşturulmalıdır. Bu yönergelerle, devlette AI kullanımına ilişkin ilkeleri tanımlamak, ilkelerin uygulanması için ortak bir politika oluşturmak, kurumları AI kullanım durumlarını kataloglamaya yönlendirmek ve AI uygulama uzmanlığını geliştirmek için yönlendirmek amaçlanır. Ülkelerin tamamında ajanslar, misyonlarını ilerletmek için AI tasarlarken, geliştirirken, edinirken ve kullanırken bu ilkeleri uygulanması gerekmektedir.