Yapay Zeka (AI) araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) alanında yapılacak yatırımlarla, yaşamları iyileştiren, yenilikçi endüstrileri geliştiren, işçileri güçlendiren ve ulusal güvenliği artıran dönüştürücü teknolojiler elde edilmesi hedefleniyor. Bu başarılar, yapay zekanın sınırlarını ilerleten vizyoner, rekabetçi ve yüksek getirisi olan temel araştırma programlarına güçlü, uzun vadeli bir çalışmanın sonucu olacaktır. Yapay zeka Ar-Ge yatırımları, yalnızca finansal yatırım miktarıyla değil, aynı zamanda sonuçların kalitesi ve etkisi ile de ölçülecektir.
AI Ar-Ge’sine yapılan yatırımlar, temel AI araştırmaları, kullanımdan ilham alan ve uygulamalı yapay zeka Ar-Ge’si, yapay zekayı destekleyen bilgisayar sistemleri araştırması ve yapay zeka için gereken siber altyapı ve veri kümeleri dahil olmak üzere yapay zekadaki geniş zorluk yelpazesini kapsar. Disiplinler arası AI yatırımları, bilim, tıp, iletişim, üretim, ulaşım, tarım ve güvenlik dahil olmak üzere Ulus için önemli olan geniş uygulama yelpazesine odaklanır. AI yatırımlarına ajans bütçelerinde öncelik verilir ve ortak çıkarların verimliliğinden yararlanmak ve aynı zamanda yatırım portföylerindeki boşlukları belirleyip doldurmak için koordine çalışmalar yapılır.
On Birinci Kalkınma Planı, Bilim Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu (BTYPK) Kararları ile 2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı doğrultusunda hazırlanan Ulusal Yapay Zekâ Strateji Belgesi (UYZSB), 2021-2025 yılları arasında ülkemizin Yapay Zekâ (AI) alanındaki çalışmalarını ortak bir zemine oturtacak tedbirleri ve bu tedbirleri hayata geçirmek üzere oluşturulacak yönetişim mekanizmasını ortaya koymaktadır. UYZSB; 2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan “Tedbir 473.1” gereğince, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı (CBDDO) ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (STB) tarafından hazırlanmıştır. Strateji Belgesi; Yapay Zeka (AI) alanının hızla gelişmesi, ülkemizin bu alandaki ilk ulusal stratejisi olması ve diğer ülkelerdeki stratejilerin de zaman içerisinde gelişim göstermesi nedeniyle, özünde keşfedici bir yaklaşıma sahiptir. Bu bağlamda belirlenen stratejik öncelikler, amaçlar, tedbirler ve yönetişim mekanizması, zaman içerisinde ülkemiz için ortaya çıkabilecek fırsat, risk ve belirsizliklere cevap verebilecek şekilde kurgulanmıştır. UYZSB hazırlıkları kapsamında; kamu kurumları, üniversiteler, özel sektör kuruluşları, STK’lar ve uluslararası organizasyonlar ile fiziki ve çevrimiçi platformlarda görüşmeler yürütülmüş, çalıştaylar düzenlenmiş ve farklı disiplinlerdeki alan uzmanlarının değerlendirmeleri alınmıştır. Bu çerçevede, ekonomik ve sosyal yaşamda Yapay Zeka (AI) ile ortaya çıkan paradigma değişiminin şekillendirdiği küresel eğilimler ile ülkemizin mevcut durumu ve kalkınma hedefleri de dikkate alınarak Strateji Belgesi’ne nihai hali verilmiştir. Bu doğrultuda UYZSB’nin vizyonu; Müreffeh bir Türkiye için çevik ve sürdürülebilir Yapay Zeka (AI) ekosistemiyle küresel ölçekte değer üretmek olarak belirlenmiştir. Bu vizyonu hayata geçirmek üzere hem ulusal politika ve ihtiyaçlar hem de uluslararası kuruluşların Yapay Zeka (AI) strateji önerileri doğrultusunda, UYZSB aşağıdaki 6 stratejik öncelik etrafında tasarlanmıştır: 1. Yapay Zeka (AI) Alan Uzmanlarını Yetiştirmek ve İstihdamını Artırmak 2. Araştırma, Girişimcilik ve Yenilikçiliği Desteklemek 3. Kaliteli Veriye ve Teknik Altyapıya Erişim İmkânlarını Genişletmek 4. Sosyo-Ekonomik Uyumu Hızlandıracak Düzenlemeleri Yapmak 5. Uluslararası İşbirliklerini Güçlendirmek 6. Yapısal ve İşgücü Dönüşümünü Hızlandırmak Bu stratejik öncelikler kapsamında 24 amaç ve 97 tedbir belirlenmiştir. Amaç ve tedbirler, uygulayıcı kurumların detaylarını belirleyeceği eylemlerin çerçevesini çizmektedir. UYZSB’nin öncelikleri ile bu kapsamda belirlenen amaçlar ve tedbirler ülkemizin “Dijital Türkiye” vizyonu ve “Milli Teknoloji Hamlesi” ile uyumlaştırılmıştır.
Ülkemizdeki durum dikkate alındığında, Yapay Zeka (AI) alanında araştırma, girişimcilik ve yenilikçiliğin geliştirilmesi açısından bu alandaki çalışmalara yönelik kamu desteklerinin artırılması önemli gereksinimlerden biridir. Ayrıca, Yapay Zeka (AI) alanındaki yenilikçiliğin en önemli besleyicisi olan bu alanda faaliyet gösteren girişimlerin sayı ve nitelik itibarıyla geliştirilmesine yönelik tedbirler alınmalıdır. Teknoloji alanındaki girişimciliğin finansmanı açısından önemli bir kaynak olan risk sermayesi fonlarının ülkemizde Yapay Zeka (AI) alanında yatırım yapmalarının sağlanması önem arz etmektedir. Bunlara ilave olarak, Yapay Zeka (AI) alanında çalışan firmaları bir araya getirerek sinerji sağlayabilecek kümelenme yapılarının oluşturulması Yapay Zeka (AI) ekosisteminin olgunluğunun yükseltilmesi açısından faydalı olacaktır
